Pierwsze wzmianki o Wałbrzychu pochodzą już z 1191 roku, jednak prawdziwie wiarygodne źródła historyczne mówią o roku 1305. Ponoć nazwę swoją miasto Wałbrzych zawdzięcza pielgrzymkom do niewielkiego kościółka Najświętszej Marii Panny (wallen (niem.) – pielgrzymować), lecz mówi się także o starym grodzie założonym w tamtych wiekach.
Historia Wałbrzycha jest dość spokojna. Nie obfituje w wojny i boje, ponieważ do wieku dziewiętnastego miasteczko nie było znaczącą miejscowością. Co prawda walki toczyły się daleko od Wałbrzycha, lecz miasto często przechodziło z rąk do rąk, a to nieraz prowadziło do niewielkich, lokalnych konfliktów. Swoje apogeum miasto przeżyło wraz z rewolucją przemysłową ? do niedawna było ośrodkiem przemysłu górniczego.
